اهداف بهداشت حرفه ای

تأمین، حفظ و ارتقای وضعیت جسمی، روحی و روانی فردی و اجتماعی کارکنان همه مشاغل، پیشگیری از بروز بیماری ها و حوادث ناشی از کار و انتخاب کارگر متناسب با شغلی که قابلیت انجام آن را دارد، از جمله اهداف بهداشت حرفه ای به شمار می روند.اشاره می گردد که منظور از بیماری ها و حوادث شغلی آنهایی هستند که در حین انجام کار و بواسطه آن رخ می دهند. از جمله آنها می توان به کری های حرفه ای ناشی از صدای غیر مجاز، بیماری های پوستی و ریوی، سرطان های شغلی و سایر بیماری های ناشی از عوامل زیان آور فیزیکی، شیمیایی و غیره اشاره نمود.

راههای‌ دستیابی‌ به‌ اهداف‌ بهداشت‌ حرفه‌ ای

ارتقاء سطح‌ آگاهی‌ بهداشتی‌ مدیران‌ و کارگران‌ واحدهای‌ مختلف‌
تنظیم‌ و پیگیری‌ عملیات‌ اجرائی‌ درزمینه‌ پیشگیری‌ از بیماریهاو مسمومیت‌ های‌ ناشی‌ از کار
بررسی‌ مواداولیه‌، بینابینی‌ محصولات‌ بمنظور تعیین‌ میزان‌ تاثیر آن‌ بر سلامت‌ کارگران‌
پیگیری‌ تشکیل‌ پرونده‌ بهداشتی‌ و انجام‌ معاینات‌ قبل‌ از استخدام‌ و دوره‌ای‌ کارگران‌
بررسی‌ و شناخت‌ کارهای‌ سخت‌ و زیان‌ آور در حرف‌ گوناگون‌
نظارت‌ بر تاسیسات‌ بهداشتی‌ محیط کار و پیگیری‌ در زمینه‌ تامین‌ مطلوب‌ آن
نظارت‌ و همکاری‌ با موسسات‌ علمی ‌ ،تحقیقاتی‌ در زمینه‌ بررسی‌ عوامل‌ زیان‌ آور محیط کار
شناسایی‌ و کنترل‌ عوامل‌ زیان‌ آور محیط کار از قبیل‌ (سروصدا،ارتعاش‌ ، گرما،گرد و غبار و....)
نظارت و همکاری در جهت بهبود شرایط محیط کار بمنظور تطبیق کار با کارگر و بالعکس بمنظور جلوگیری از خستگی زودرس و حوادث ناشی از کار

نقش بهداشت حرفه ای در توسعه پایدار

بنابر اعلامیه کنفرانس عالی ریو توسعه پایدار به عنوان یک استراتژی برای برآورد نیازهای جمعیت موجود دنیا بدون داشتن آثار سوئی روی سلامت انسان و محیط زیست و بدون به مخاطره انداختن منابع جهانی و بدون به خطر انداختن قابلیت های تولید در آینده در نظر گرفته می شود . بر اساس این اعلامیه ، انسان ها نقش محوری در ارتباط با توسعه پایدار بر عهده داشته و مستحق برخورداری از یک زندگی بارور و سالم هماهنگ با طبیعت می باشند .
در مبحث بهداشت حرفه ای تغییر عبارات فوق در واقع ایفای نیازهای مادی با کار و دیگر فرآیندهای تولیدی بدون ایجاد خطر برای سلامتی انسان ، اکوسیستم ، منابع پایه ، بهداشت جامعه ، در کوتاه مدت یا بلند مدت خواهد بود . بهداشت حرفه ای به عنوان عنصری اساسی یک بعد بهداشتی و اجتماعی از اصل توسعه پایدار را تشکیل می دهد و مسلما عملکردهای بهداشت حرفه ای مجموعه ای از فعالیت های کلیدی است که رسیدن به توسعه پایدار را تسهیل می کند .

نقش محوری بهداشت حرفه ای در توسعه پایدار

  1. پیشگیری از حوادث ،آسیب های و بیماریهای شغلی و حفاظت کارگران در مقابل فشارهای بیش از حد جسمی و روانی بر استفاده بهینه از منابع محدود موجود و به حداقل رساندن کاهش غیر ضروری منابع مادی و انسانی دلالت دارد.
  2. هدف از محیط کار ایمن و سالم ، بکارگیری ایمن ترین تکنولوژی همراه با مصرف انرژی کم ، ایجاد آلودگی کمتر و تولید مواد زائد کم می باشد و در اغلب کشورها قوانین مربوط به بهداشت حرفه ای بر استفاده از بهترین تکنولوژی که دسترسی به آن نیز ممکن باشد ، تاکید دارد .
  3. بکارگیری اصول بهداشت حرفه ای موجب افزایش کیفیت محصولات ، بهره وری و فرآیند مدیریت گردیده و بنابراین در ممانعت از افت غیر ضروری انرژی و مواد و همچنین پیشگیری از اثرات ناخواسته بر روی محیط زیست نقش موثری خواهد داشت .
  4. اغلب مخاطرات محیط از محیط های کاری همچون صنعت ، کشاورزی ، حمل و نقل و خدمات ، ناشی می شوند. کارشناسان و دیگر افراد مسئول در امر بهداشت حرفه ای به خوبی از فرآیندها و عواملی که ممکن است برای محیط زیست مخاطره آمیز باشد ، آگاهی دارند و اغلب این اطلاعات در مراحل اولیه بروز مشکل در اختیار آن ها قرار می گیرد و بنابراین قادرند پیشگیری های اولیه را انجام دهند در غیر این صورت عناصر مخاطره آمیز در محیط پراکنده خواهند شد .در مورد حفاظت محیط زیست وقتی که مشکلات ناشی از سیستم های تولیدی مطرح می شود ، انتظار می رود که عملکرد بهداشت حرفه ای از نظر کارایی و صرف هزینه مورد تایید قرار گیرد . به همین منظور در برخی کشورهای صنعتی فعالیت هایی را برای برقراری ارتباط نزدیکتر بین بهداشت حرفه ای و بهداشت محیط زیست آغاز نموده اند.
  5. هدف از خدمات بهداشت حرفه ای تامین سلامت و استفاده بهینه از توان کاری و رفاه کارگران می باشد . وجود نیروی کار سالم ، بارور و انگیزه عامل کلیدی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود . بعلاوه بهره وری و کیفیت بالای کار می تواند تولید سالم مواد و کالاهاو همچنین اقدام عملی دستیابی به اصول توسعه پایدار را تضمین نماید .
  6. اکثر مخاطرات زیست محیطی ابتدا در محیط های کاری و یا جمعیت های کارگری ورد شناسایی قرار می گیرند . بنابراین بهداشت حرفه ای در همان نقطه شروع یک سیستم ، اعلام خطر برای تعیین مخاطرات زیست محیطی را فراهم می کند که می توان بر اساس آن مدل های موثری برای فعالیت های پیشگیری ارائه نمود .
  7. بیش از 50% افراد بزرگسال در محیط کار در معرض عوامل زیان آور شیمیایی ، فیزیکی ، بیولوژیکی ،ارگونومیکی یا استرس های روانی و فشار کاری بیش از حد قرار می گیرند . در این مورد برای دستیابی به یک زندگی سالم و بارور می توان از بهداشت حرفه ای به عنوان ابزاری مناسب بهره گرفت.
  8. وضعیت کلی محیط زیست و اکوسیستم به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی بهداشت کارگران در مشاغل مختلف کشاورزی ، معدن و ماهیگیری و تولید تاثیر می گذارد . بنابراین یک ارتباط دوجانبه بین ایمنی و بهداشت حرفه ای از یک طرف و توسعه پایدار توام با محیط سالم از طرف دیگر وجود دارد .
  9. با توجه به اهمیت رفاه افراد و برای توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع و کشورها ، خط مشی وجود دارد که دستیابی هر فرد را به کار امکان پذیر ساخته و آن ها را قادر می سازد که هزینه زندگی خود و خانواده شان را تامین نمایند . بالا بودن آمار شاغلین ، یک عامل کلیدی در توسعه پایدار و ایمن کشورها محسوب می شود ، در حالی که افزایش نرخ بیکاری و تبعات منفی آن عاملی تهدید کننده برای این توسعه به شمار می رود .
  10. اختصاصا در کشورهای در حال توسعه بهداشت و رفاه خانواده در گرو سلامتی و بهره وری نیروی کار آن خواهد بود بنابراین وضعیت زندگی اعضای آن متاثر از اقدامات بهداشت حرفه ای خواهد بود در غیر این صورت با توجه به پایین بودن سزح بهداشت و کاهش توان کاری ، بحران شدیدی در خانواده بوجود آورده و به طور غیر مستقیم بهداشت، رفاه و اقتصاد جوامع را تحت تاثیر قرار می دهند .